Stel je hebt samen met je partner een woning in eigendom, maar je relatie is ten einde. Jij gaat ergens anders wonen en je ex blijft in jullie woning totdat deze is verkocht of aan hem / haar is toegedeeld. De woning is in dit stadium dus nog niet verdeeld tussen jullie. Omdat jij evenveel recht hebt op het gebruik en genot van jullie gezamenlijke woning zolang het nog jouw mede eigendom is, kun jij in beginsel aanspraak maken bij je ex op een gebruiksvergoeding; een bedrag voor het genot dat jij niet van de woning hebt op dat moment (“vergoeding voor gederfd genot”of “gebruiksvergoeding”).
Vanaf het moment waarop de echtscheidingsuitspraak van de rechter is ingeschreven bij de gemeente, kan je ex een alleenrecht hebben voor de duur van zes maanden om in de woning te verblijven zonder dat jij daar mag komen. Dat kan de rechter toewijzen. Daartegenover kan de rechter bepalen dat jij over die periode een vergoeding wegens gederfd genot krijgt van je ex. Die vergoeding eindigt echter zodra de woning geen gezamenlijk eigendom meer is; dus wanneer de verdeling rond is. Die verdeling kan inhouden dat de woning aan je ex of aan jou of aan een derde (koper) wordt geleverd bij de notaris.
Ook na afloop van zes maanden na de inschrijving van de echtscheidingsuitspraak of als jullie niet getrouwd waren, kan aanspraak gemaakt worden op een gebruiksvergoeding, zolang het gaat om een gezamenlijk eigendom (terug te vinden in de eigendomsakte van de woning: het huis moet op naam van jullie allebei staan). Deze vergoeding eindigt ook zodra de woning geen gezamenlijk eigendom meer is; dus wanneer de verdeling rond is. Ook hier geldt dat die verdeling kan inhouden dat de woning aan je ex, aan jou of aan een derde (koper) wordt geleverd bij de notaris.
Er is geen wettelijk voorgeschreven wijze voor de berekening of vaststelling van de gebruiksvergoeding. In rechterlijke uitspraken (jurisprudentie) is terug te vinden dat het bedrag van de vergoeding meestal wordt berekend als percentage per jaar van de overwaarde van de woning op het moment van verdeling (dus op het moment van levering aan jou, je ex of een derde koper). Het percentage wordt berekend over jouw aandeel, dus over de helft van de overwaarde.
Lange tijd - en nog steeds - hanteren rechters vaak 4% als percentage. Er komen echter steeds vaker uitspraken die rekenen met 2,5% nu het rendement uit woningen met de huidige woningmarkt aanzienlijk is afgenomen.
Uit bovenstaande volgt al dat een gebruiksvergoeding alleen mogelijk is en wordt toegewezen als de woning een overwaarde heeft en niet “onder water staat” zoals dat wel wordt genoemd.
Als nu in het voorbeeld van dit stuk, je ex 100% van alle lasten van de woning, met name de hypotheeklasten, betaalt en voor zijn / haar rekening houdt (dus niet verrekent met jou), dan zal een gebruiksvergoeding waarschijnlijk niet toegewezen worden door een rechter. Immers zou jij als mede-gerechtigde van de woning (mede-eigenaar) volgens de wet 50% van de eigenaarslasten, dus ook de hypotheeklasten, moeten dragen. In feite voldoet je ex dan al een gebruiksvergoeding door jouw aandeel in de eigenaarslasten van de woning te dragen.
Omdat de gebruiksvergoeding wordt berekend over de overwaarde die de woning heeft, of eigenlijk: zal hebben, op het tijdstip van daadwerkelijke verdeling (dus toedeling aan je ex, aan jou of verkoop en levering aan een derde/koper), wordt meestal bepaald dat de gebruiksvergoeding verschuldigd is op het moment van die verdeling. Je ex hoeft die dus pas achteraf aan je te betalen en niet iedere maand in de maanden dat hij / zij alleen in de woning verblijft. Daardoor zal de gebruiksvergoeding ook geen invloed hebben op de hoogte van alimentatie.
Heeft u vragen of wenst u overleg betreffende scheidingsgerelateerde kwesties, bijvoorbeeld als in dit stukje omschreven? Knegtmans Advocaten & Mediators is o.a. gespecialiseerd in familierecht (waaronder (echt)scheiding en alimentatie). In een gratis gesprek of tijdens het gratis spreekuur op donderdagavond in Bergeijk en Bladel van 17.00 tot 18.00 uur geven wij u graag meer advies en informatie. U kunt ons bereiken op 040-2076076 of 0497-383868. Zie ook: www.bemiddelaarbijechtscheiding.nl.