Vaststellen partneralimentatie per 1 januari 2023 gewijzigd

Met ingang van 1 januari 2023 gaan rechters op een andere manier berekenen hoeveel partneralimentatie mensen kunnen betalen na een echtscheiding. Deze wijziging vindt plaats op basis van nieuwe aanbevelingen van de Expertgroep alimentatie van de Rechtspraak, die de verschillen tussen kinder- en partneralimentatie zoveel mogelijk moeten beperken. Daarvoor wordt een nieuw begrip ingevoerd: het woonbudget. Aan de hand daarvan wordt de financiële draagkracht van partijen bepaald.

Draagkracht vaststellen
De financiële draagkracht van gescheiden partners speelt een rol als de hoogte van de alimentatie wordt bepaald. Bij de berekening van kinderalimentatie gaat de rechter ervan uit dat de ouders 30 % van hun netto besteedbaar inkomen kwijt zijn aan wonen (in juridische termen: de forfaitaire woonlast). Maar bij partneralimentatie werd de draagkracht tot eind 2022 berekend op basis van de werkelijke woonlasten (waarbij een plafond werd gehanteerd). Dat is veranderd per 1 januari.

Voorspelbaar
Binnen de familierechtspraak leeft al langer de wens om het vaststellen van de draagkracht voor kinder- en partneralimentatie zoveel mogelijk gelijk te trekken. De ervaring leert dat rekenen met een forfaitaire woonlast bij kinderalimentatie eenvoudig werkt. De uitkomst is voorspelbaar en leidt niet snel tot discussie, in tegenstelling tot de werkelijke woonlasten waarop de partneralimentatie is gebaseerd.

Woonbudget
Volgens de nieuwe normen van de expertgroep gaan rechters voor zowel partner- als kinderalimentatie rekenen met een woonbudget dat 30 procent van het netto besteedbaar inkomen bedraagt, waaruit alle woonkosten worden betaald.

Uitzonderingen
Het komt voor dat een onderhoudsplichtige partner er niet aan ontkomt meer uit te geven aan wonen dan het vastgestelde woonbudget. De rechter kan daar rekening mee houden bij de draagkrachtberekening als de hogere woonlasten niet vermijdbaar en niet verwijtbaar zijn. Zo kan er kan ook reden zijn om rekening te houden met lagere woonlasten van de onderhoudsplichtige, als de ex-partner geld tekort komt. De woonlasten moeten dan wel duurzaam aanmerkelijk lager zijn dan het woonbudget. Dat zal bijvoorbeeld niet het geval zijn als iemand die gescheiden is een nieuwe woning zoekt en tijdelijk bij zijn ouders is ingetrokken.

Inkomensvergelijking
De inkomensvergelijking zorgt voor een correctie naar beneden op de alimentatie die de betaler volgens draagkracht zou kunnen betalen. Hierdoor wordt voorkomen dat de alimentatieontvanger meer ruimte (netto besteedbaar inkomen) heeft dan de alimentatiebetaler. Dit was in het oude systeem ook van toepassing en is nu met enkele nuanceringen gewijzigd. Het gaat te ver om deze nuanceringen in dit artikel in detail te benoemen gezien de technische uitwerking, maar laat u zich hier wel goed over informeren mocht het voor u van toepassing zijn. In een latere publicatie komen wij hier op terug gezien de voorbeelden in de rechtspraktijk die gaan volgen.

Mediation
Als er sprake is van echtscheidingsmediation en de partners hebben 1 advocaat/mediator om hun belangen gezamenlijk te behartigen, kan in eerste instantie uitgegaan worden van de nieuwe rekenmethodiek. Het voordeel van mediation is dat u gezamenlijk afspraken mag maken met uw partner, welke mogen afwijken van deze nieuwe regels. Het is verstandig dat u zich wendt tot een advocaat zijnde echtscheidingsmediator, die bekend is met deze regels evenals ervaring heeft in de rechtszaal en in de praktijk.