Scheiden van tafel en bed

We merken in onze praktijk dat er veel onduidelijkheid bestaat over de vraag wat “scheiden van tafel en bed” nu eigenlijk inhoudt en juridisch betekent. Een scheiding van tafel en bed komt tegenwoordig zelden meer voor, heel soms wordt voor deze vorm gekozen, doorgaans om religieuze redenen.

Het huwelijk blijft bestaan
In principe zijn de procedureregels als het gaat om een scheiding van tafel en bed gelijk aan die in geval van echtscheiding. Uiteindelijk dient de rechtbank een beschikking (lees: uitspraak) af te geven inhoudende de scheiding van tafel en bed. Deze dient vervolgens te worden in het huwelijksgoederenregister. Door de scheiding van tafel en bed wordt de huwelijksgoederengemeenschap ontbonden. Scheiding van tafel en bed heeft echter als belangrijkste kenmerk dat daardoor het huwelijk zelf niet wordt ontbonden. Het (juridische) huwelijk blijft bestaan. Er dienen wel dezelfde zaken te worden geregeld als in het kader van de echtscheidingsprocedure; verdeling van de goederen en schulden, een regeling ter zake alimentatie en afspraken omtrent eventuele gezamenlijke kinderen. Ook dient binnen twee jaar na inschrijving van de scheiding van tafel en bed dient mededeling te worden gedaan aan de pensioenuitvoerders om de verevening van de ouderdomspensioenrechten die sinds het trouwen zijn opgebouwd te realiseren.

Wanneer eindigt het huwelijk dan?
De scheiding van tafel en bed eindigt wanneer het huwelijk vervolgens wordt ontbonden of indien partijen zich verzoenen. In dit eerste gevalt dient alsnog een echtscheiding te volgen om een einde te maken aan de scheiding van tafel en bed. Ontbinding van het huwelijk (echtscheiding) na scheiding van tafel en bed kan op verzoek van één echtgenoot pas plaatsvinden na een tijdsverloop van drie jaren na inschrijving in het huwelijksgoederenregister van de scheiding van tafel en bed. U blijft derhalve minimaal drie jaar nog verplicht gehuwd en kunt in die drie jaar niet met een ander trouwen. Deze termijn kan verkort worden tot één jaar indien de andere echtgenoot zich schuldig heeft gemaakt aan wangedrag “in zodanige mate dat van de echtgenoot die het verzoek heeft gedaan niet kan worden gevergd het huwelijk te laten voortbestaan”. Op gezamenlijk verzoek kan ontbinding van het huwelijk (echtscheiding) wel eerder plaatsvinden. Indien de gemeenschap reeds bij scheiding van tafel en bed is verdeeld, zal dit na echtscheiding niet meer behoeven plaats te vinden. Indien echter bij scheiding van tafel en bed afspraken over alimentatie zijn gemaakt, zal op het moment van echtscheiding wel opnieuw naar de alimentatie gekeken moeten worden. Als er sprake is van verzoening tijdens de scheiding van tafel en bed, dan is er geen wachttermijn aanwezig. De rechtbank kan dan bericht worden dat partijen getrouwd wensen te blijven.

Let op het nabestaandenpensioen!
Opbouw van het nabestaandenpensioen loopt bij scheiding van tafel en bed door. Bij echtscheiding eindigt deze opbouw. Nabestaandenpensioen is het pensioen dat wordt uitgekeerd door de pensioenuitvoerder aan de nabestaande van de overledene. Dit is derhalve iets anders dan ouderdomspensioen, dat wordt uitgekeerd aan de deelnemer op het moment dat deze met pensioen gaat.

Kortom
De meeste mensen die hun huwelijk beëindigen, kiezen voor ontbinding (echtscheiding) in plaats van voor scheiding van tafel en bed omdat er geen voordelen voor hen liggen in een scheiding van tafel en bed ten opzichte van een echtscheiding. Sterker nog, vaak worden de consequenties van een scheiding van tafel en bed ervaren als nadeliger dan van een echtscheiding. Met name de drie jaarstermijn voordat het huwelijk alsnog ontbonden kan worden is een reden dat weinig wordt gekozen voor een scheiding van tafel en bed.