Reacties van kinderen van 12 tot 18 jaar op echtscheiding

Meestal hebben pubers al gevoeld dat er iets scheef zat. Soms is de scheiding dan ook een opluchting. Pubers vinden het vreselijk als ouders problemen met elkaar hebben en niet “normaal” met elkaar om kunnen gaan. Omdat er al zoveel voor de puber verandert, is een extra verandering een nare toevoeging waar ze mee verder moeten maar niet op zaten te wachten in hun leventje.

Ze kunnen ook reageren door op te houden met puberen door de ouder te sparen. Anderen gaan juist heftiger puberen en zich extra afzetten en afreageren.

Deze kinderen worden zich steeds meer bewust van hun eigen rol en eigen mogelijkheden. Ze zijn in staat tot wederzijds perspectief nemen, ze kunnen zich steeds beter verplaatsen in de situatie van een ander. Kinderen vanaf 12 jaar kunnen nadenken over een hypothetische situatie, zelf ideeën ontwikkelen en deze ook uitvoeren. Dit nieuw verworven vermogen geeft hen de mogelijkheid om overstijgend een situatie te bekijken, dus meer objectief een situatie te bekijken.

Pubers zijn extra gevoelig voor afwijzing, ook al werken ze met hun gedrag soms juist afwijzing in de hand. Des te meer hebben ze vaak nodig te weten dat je er voor ze bent en van ze houdt. Tegelijk maakt het kind zich in deze leeftijdsfase steeds meer los van het gezin en heeft hiervoor ruimte nodig. Wanneer ouders tijdens de scheiding te veel steunen op het kind, kan de ontwikkeling van de zelfstandigheid en onafhankelijkheid belemmerd worden. Kinderen zullen dan te makkelijk de rol van de redder op zich nemen, omdat zij een hoge mate van loyaliteitsgevoel hebben. De puber kan dan in de rol van de ouder kruipen en zich bezorgd gaan maken over de ouder; “hoe moet dat nu met mijn ouders?”.

In de pubertijd komt de lichamelijke ontwikkeling in een stroomversnelling. Het kind groeit, wordt geslachtsrijp en seksualiteit wordt belangrijk. Het valt op deze leeftijd niet mee om geconfronteerd te worden met de seksualiteit van ouders (in geval van nieuwe partners en verliefdheden).

Vanaf 14 tot 16 jaar staan de vragen; ‘wie ben ik?’, ‘wat wil ik?’ en ‘hoe wil ik zijn?’ centraal. Dit is vooral een periode van experimenteren met situaties en ander gedrag, vanuit de behoefte aan onafhankelijkheid en het willen vrij zijn van banden en verplichtingen. Wanneer er te snel hulp wordt geboden, heeft het kind het gevoel gefaald te hebben. Wordt er geen hulp geboden, dan ontstaat het idee dat iedereen ze maar laat aanmodderen. Het kind wil erkenning van de mensen in de omgeving en die voor het kind belangrijk zijn.

Contacten met leeftijdsgenoten zijn gedurende de hele puberteit belangrijk. Het kind gaat zich meer identificeren met zijn leeftijdgenoten en zal zich afzetten van zijn ouders. Voor het ontwikkelen van een zelfstandig functionerende individu heeft het kind dit proces nodig. Wanneer ouders afwezig zijn (door scheiding) kan dit proces belemmerd worden.

Dit waren in het kort – belangrijke - punten om enig inzicht te proberen te geven in de belevingswereld van pubers met betrekking tot de scheiding van hun ouders.

Heeft u vragen of wenst u overleg betreffende scheidingsgerelateerde kwesties, bijvoorbeeld als in dit stukje omschreven? Knegtmans Advocaten & Mediators is o.a. gespecialiseerd in familierecht (waaronder (echt)scheiding). Mr. R.S. Knegtmans is daarnaast coach in de begeleiding van kinderen in scheidingssituaties en van scheidende/gescheiden ouders en/of professionals die te maken hebben met kinderen in deze situatie (bv. leerkrachten). In een gratis gesprek of tijdens het gratis spreekuur op donderdagavond in Bergeijk en Bladel van 17.00 tot 18.00 uur geven wij u graag meer advies en informatie. U kunt ons bereiken op 040-2076076 of 0497-383868. Zie ook: www.bemiddelaarbijechtscheiding.nl.