Mijn kind is 12 jaar geworden; Het mag dus nu zelf kiezen bij wie hij gaat wonen

We horen nog al eens mensen zeggen dat zodra het kind 12 jaar is, hij dan zelf zal mogen kiezen of het bij papa of mama gaat wonen. Er zijn zelfs gescheiden ouders die als enige jaren gescheiden zijn en waarvan het kind bij moeder woont, die menen dat het kind zodra het 12 jaar wordt voor de keus komt te staan of het bij moeder wil blijven wonen of dat het bij vader wil gaan wonen. Is dit terecht?

12 JAAR MAGISCHE LEEFTIJD?

Hoe zit het toch met die leeftijdsgrens van 12 jaar? Het vermoeden bestaat dat dit ontstaan is uit het feit dat de rechter in scheidingsprocedures een minderjarig kind van 12 jaar of ouder oproept om te worden gehoord. De rechter zal echter een kind nooit dwingen om te kiezen tussen zijn moeder of vader; alsof de rechter aan een kind zou vragen “Wie vind je liever, je vader of je moeder?” Nooit dus! Het kind zal nooit in een loyaliteitsconflict gebracht mogen worden en heeft recht en belang bij zoveel mogelijk contact met beide ouders.

Het kind kan tegenover de rechter zijn/haar zegje doen en zal geïnformeerd worden naar zijn/haar wensen of ideeën bij de scheiding van diens ouders en de gevolgen daarvan voor het kind. Zo zal één van de ouders of zullen beide ouders en de kinderen moeten verhuizen en het kind dus vaak ook met gevolgen voor contact met vriendjes / sportactiviteiten enz., zo moeten er afspraken worden gemaakt over de zorgverdeling (omgang/contactregeling) tussen de ouders en het kind, moet het kind misschien van school veranderen, en is voor het kind uitermate belangrijk wat er met zijn/haar spulletjes en/of huisdieren gaat gebeuren, etc. Meestal heeft een kind over al dit soort zaken wel een (duidelijke) mening, maar helaas durft een kind die meestal niet tegen zijn ouders te verkondigen – uit angst voor afwijzing, uit schuldgevoel, uit medelijden met één of beide ouders enz. Tegen een onafhankelijke derde (en dit hoeft niet altijd de rechter te zijn uiteraard) durft een kind dat vaak wel te vertellen.

De rechter probeert zoveel mogelijk rekening te houden met de wensen van het kind. Maar de rechter zal dit wel inpassen in de situatie in het algemeen en de specifieke situaties die bij vader en moeder na de scheiding aanwezig zullen zijn. De wensen zullen wel praktisch uitvoerbaar moeten zijn bijvoorbeeld. In principe blijft de inhoud van het gesprek tussen de rechter en het kind vertrouwelijk; de rechter doet daar geen inhoudelijke uitspraken over tegenover de ouders.

GEEN MAGISCHE LEEFTIJD DUS

Buiten het kinderverhoor door de rechter in een scheidingsprocedure bestaat er dus niet iets dat gekoppeld kan worden aan het bereiken van de 12-jarige leeftijd. Al helemaal niet zoiets als een keuzerecht of zelfs keuzeplicht van het kind zodra het 12 jaar wordt. In ieder geval niet in die zin dat het kind dan ineens zou mogen of moeten kiezen waar het gaat wonen, of liever; bij wie van de ouders het gaat wonen. Het is ook zeer schadelijk voor het kind om het – op welke leeftijd dan ook – expliciet een keuze te laten maken tussen vader en moeder. Het kind raakt verzeild in een loyaliteitsconflict, schuldgevoelens, plichtsgevoelens, verwarring en verdriet.

En waarom zal een ouder zijn kind voor die ingewikkelde keus, dat dilemma willen stellen puur en alleen omdát het kind 12 jaar wordt? Probeer maar eens in te denken en in te voelen hoe dat moet zijn: u woont al een aantal jaar of jaren bij de ene ouder en heeft een leuke omgangsregeling en goed contact met de andere ouder, u heeft een eigen kamer bij beide ouders met uw eigen spulletjes, u gaat naar school waar alles goed gaat en hebt een goed evenwicht tussen beide ouders, school, huiswerk maken, contacten met vriendjes, sport- en andere vrijetijdsactiviteiten. En ineens wordt alles ruw verstoord door de vraag van één of beide van uw ouders: “Zo, je wordt nu 12 jaar. Je mag nu zelf gaan kiezen waar je wilt wonen, bij papa of bij mama. Wat wil je? Wat ga je doen?”. Wat moet een kind met zo’n dijk van een dilemma?

Heeft u vragen of wenst u overleg betreffende scheidingsgerelateerde kwesties, bijvoorbeeld als in dit stukje omschreven? Knegtmans Advocaten & Mediators is o.a. gespecialiseerd in familierecht (waaronder (echt)scheiding). Mr. R.S. Knegtmans is daarnaast coach in de begeleiding van kinderen in scheidingssituaties en van scheidende/gescheiden ouders en/of professionals die te maken hebben met kinderen in deze situatie (bv. leerkrachten). In een gratis gesprek of tijdens het gratis spreekuur op donderdagavond in Bergeijk en Bladel van 17.00 tot 18.00 uur geven wij u graag meer advies en informatie. U kunt ons bereiken op 040-2076076 of 0497-383868. Zie ook: www.bemiddelaarbijechtscheiding.nl.