In onze praktijk krijgen we wel eens de opmerking van ouders die gaan scheiden, dat de kinderen 12 jaar of ouder zijn en dat ze dus zelf mogen kiezen bij wie ze gaan wonen, bij papa of bij mama. Dit is niet waar. In dit artikel zal ik toelichten waarom de wetgever niet wil dat de keuze bij het kind ligt en ook waarom ouders mogelijk in de veronderstelling zijn dat het kind de keuze wel heeft.
Kinderen mogen in Nederland niet zelf beslissen bij welke ouder ze na een echtscheiding willen wonen. Dit is een bewuste keuze. Niet omdat de mening van kinderen onbelangrijk is bij een echtscheiding, integendeel. Juist vanwege het belang van het kind bepalen in eerste instantie de ouders bij wie de kinderen gaan wonen. En als de ouders er onderling niet uitkomen, oordeelt de rechter. Zouden kinderen namelijk wel zelf mogen beslissen bij wie ze gaan wonen, dan kunnen ouders hun kinderen onder druk zetten toch vooral voor hem of haar te kiezen en vooral niet voor de andere ouder. Dit kan tot een loyaliteitsconflict leiden, waarbij kinderen zich gedwongen voelen partij te kiezen voor hun vader of moeder. Of ze gaan zich schuldig voelen aan de echtscheiding. Dit soort schadelijke situaties wil de wetgever voorkomen. Vandaar het uitgangspunt dat niet kinderen, maar de ouders (of de rechter) beslissen hoe de woonsituatie na de scheiding wordt.
Kinderen zijn makkelijker te beïnvloeden dan volwassenen. Om ze te beschermen en te voorkomen dat ze in een onmogelijke positie terechtkomen, bepaalt de wet dat kinderen na een scheiding niet zelf mogen bepalen bij wie ze willen wonen, ook al zijn ze twaalf jaar of ouder. Maar hun mening telt wel degelijk mee. Als scheidingsmediator en kindcoach praat ik regelmatig met kinderen en uiteraard hun ouders om indien gewenst en nodig vast te stellen wat de wens van de kinderen is. Het is ieders belang dat zoveel mogelijk met alle wensen rekening wordt gehouden in een echtscheiding. De wet bepaalt dat alle kinderen van 12 jaar of ouder na een scheiding van de rechter de vraag krijgen hoe ze de verdeling van de zorgtaken in het gezin zien. Maar hoewel de wens van kinderen dus zeker meetelt bij echtscheidingen, is hun mening niet het enige wat telt. Het gaat om wat het beste is voor kinderen.
Spreek zoveel mogelijk in neutrale bewoordingen over de ex-partner en laat kinderen zelf hun mening vormen. Zeg vooral niet dat ze zelf mogen kiezen bij wie ze willen wonen zodra ze twaalf zijn. Dit is niet waar en kan leiden tot verkeerde verwachtingen en spanningen bij het kind.