Een nieuwe aanpak van de rechtbank moet voorkomen dat echtscheidingen uitmonden in een vechtscheiding, waar kinderen de dupe van worden. De betrokken ouders krijgen van de rechtbank voortaan het dringende verzoek om direct - voor de soms jaren slepende rechtszaak wordt afgehandeld - hulp te zoeken.
De rechtbank Oost-Brabant werkt nu samen met de gemeente Eindhoven, de Raad voor de Kinderbescherming en zorgaanbieders in Zuidoost-Brabant een goed aanbod uit. ,,Het gaat om een nieuw landelijk initiatief van de Raad voor de rechtspraak, dat escalatie van de problemen tussen ouders moet voorkomen", zegt Bas van Gelder, adviseur en programmeur jeugd bij de gemeente Eindhoven. Voordeel van de nieuwe aanpak is dat ouders en hun kinderen eerder hulp krijgen aangeboden, en dat die hulp in principe op het hele gezin is gericht. ,,Mensen zullen hulp ook eerder accepteren, als de rechter daarom vraagt", zegt Van Gelder. ,,Daar gaat toch een lichte dwang vanuit."
De nieuwe aanpak die nu bij alle rechtbanken en gerechtshoven in het land wordt ingevoerd komt voort uit een eerder experiment van de rechtbanken in Groningen, Friesland en Drenthe. Familierechters hebben afspraken gemaakt met hulpverleners en gemeenten over de hulp die ouders en kinderen kunnen krijgen. Daardoor kunnen zij mensen gericht doorverwijzen en staat vooraf al vast dat de gemeente die hulp financiert. Dat scheelt heel veel tijd en vergroot de kans dat mensen op de juiste plek terechtkomen. In zeventig procent van de gevallen blijkt een ondertoezichtstelling niet meer nodig en gaat het beter met de betrokken kinderen.
Circa twintig procent van de ouders die scheiden lukt het niet tot afspraken te komen over geld en de omgang met de kinderen. De Raad voor de rechtspraak maakt zich al langer zorgen over de groei van het aantal vechtscheidingen. Volgens voorzitter Frits Bakker vergroot de klassieke opzet van een rechtszaak, het zogeheten 'toernooimodel', de tegenstelling tussen ouders.
In Rechtspraak Magazine schreef hij eerder al over scheidende ouders die elkaar bij de traditionele aanpak in de haren vliegen. 'De één formuleert een eis, de ander verdedigt zich en formuleert een tegeneis en de rechter velt, alles afwegende, een juridisch vonnis. Maar als je elkaar het licht in de ogen niet gunt, niet nuchter kunt nadenken en je kinderen de dupe laat worden van je kwaadheid, maakt het toernooimodel de boosheid alleen maar groter.'
In onze praktijk geloven wij ook niet in het traditionele “toernooimodel”. Wij zien dat het in veel situaties mogelijk is om door middel van een ervaren echtscheidingsbemiddelaar tot afspraken te komen, waar de partners beiden achter kunnen staan – nu en in de toekomst - en waar de belangen van de kinderen daadwerkelijk voorop staan. Ook als bemiddeling niet mogelijk is, proberen we om niet direct naar de Rechtbank te gaan, maar om samen met de advocaat van de andere partner, tot afspraken te komen. Dit voorkomt slepende procedures in het belang van iedereen, maar met name van de kinderen!